Προσοχή: Το σεξ είναι η θεμελιώδης αντίφαση! Μια γεύση θανάτου μέσα στο πανηγύρι της ζωής, ένα σπαραχτικό κομμάτιασμα μέσα στον οργασμό της ενότητας.
Ίσως επειδή το σεξ ως διαιωνιστική στρατηγική της φύσης εμπεριέχει τόσο τη ζωή όσο και τον θάνατο ως δύο συστατικές στιγμές του. Αναπαραγωγή σημαίνει ότι πρέπει να επιβιώσουν για πάντα τα "εγωιστικά γονίδια" <βλ. Dawkins>, χάρη σε ανδρικά και γυναικεία σώματα που τα σκυταλοδρομούν απλώς, για να θυσιαστούν αμέσως μετά το πέρασμα της σκυτάλης. Το σεξ είναι ταυτόχρονα η μεγαλειωδέστερη σωματική ένωση, αλλά και ο πιο τραγικός χωρισμός, αφού αναπαραγωγή σημαίνει την διαίρεση του όντος σε αθάνατα "γονίδια" και θνητά "σώματα", τα οποία συνακολούθως διαιρούνται σε αρσενικά και θηλυκά ώστε μέσω της βιοποικιλότητας να προσπορίσουν τις καλύτερες δυνατές προδιαγραφές αιωνιότητας στο είδος. Δεν είναι τυχαίο ότι το sex σημαίνει στην λατινική ετυμολογία του <από το ρήμα secare=κόβω> τον κατατεμαχισμό σε "σέκτες" <λέξη ομόρριζη με το σέξ>. Δηλαδή, αυτή η υπέρτατη αγωνία ένωσης συνυπάρχει με μια ανυπέρβλητη θανατερή μοναξιά. Γιατί στα σεξουαλικά όντα ο θάνατος είναι "προγραμματισμένος": δεν είναι κάτι που έρχεται έξωθεν, είναι καθορισμένος από μέσα, απ τον ίδιο τον οργανισμό, και η διαδικασία του αρχίζει αμέσως μετά την τελείωση της αναπαραγωγικής δυναμικής.
Γι' αυτό το σεξ είναι η πρωταρχική θυσία, όπου μοιράζεται η ζωή θυσιάζοντας τα συγκεκριμένα σώματα, που μετά το πέρας της θυσίας γίνονται στιμμένα πτώματα. Μια αρχετυπική εκδήλωση τέτοιας θυσίας υπάρχει σε μερικά έντομα, όπου το αρσενικό φονεύεται αμέσως μετά τη γονιμοποίηση <κάτι σαν τον φόβο της Wang Jiazhi μήπως γεμίσει από τα αίματα του δολοφονημένου εραστή της αμέσως μετά τον οργασμό>. Το σεξ στην πρωταρχή του είναι η θυσία καταρχήν του αρσενικού. Ίσως από εκεί να προκύπτει αυτή η θανάσιμη πάλη του εραστή και του ερωμένου, η επίτευξη της ηδονής ως πόνου, η αγάπη που δομείται πάνω στο μίσος.
Το σεξ είναι το απόλυτα αμοραλιστικό γεγονός. Γιατί η ηθική είναι το ξεκαθάρισμα του καλού και του κακού και η δέσμευση για αδιαπραγμάτευτη απολυτοποίηση, παγίωση και άρα ανευρεσιμότητά τους. Ενώ το σεξ είναι η διαβρωτική σύγχυση της ζωής και του θανάτου, της ηδονής και του πόνου, της κοινωνίας και της μοναξιάς, της αγάπης και του μίσους, της τρυφεράδας και του βιασμού. Αν ο Minghella μας έδειξε στον "'Αγγλο Ασθενή" τον αμοραλισμό του έρωτα, ο Lee αισθητικοποιεί και πάλι το δράμα <το εθνικό, ηθικό, πολιτικό> του Β' Παγκοσμίου για να μας μυήσει στον αμοραλισμό του σεξ, της αλγολαγνείας .
"Μου επιτρέπετε, δεσποινίς?"..
Όταν είδα την ταινία ένιωσα αποτροπιασμό για τον μαζοχισμό της, αλλά παρ'όλ' αυτά έμεινε στη μνήμη μου για μέρες. Μάλλον επειδή ο χαρακτήρας της Wang Jiazhi αποτελεί τρόπον τινά μια μυθική ηρωίδα. Ο Γάλλος συγγραφέας Michel Leiris, όταν κατέθεσε την αυτοβιογραφική του εξομολόγηση <απότοκο εξαετούς ψυχανάλυσής του με θεραπευτή οπαδό του Jung> στο βιβλίο "η Ηλικία του 'Αντρα", είπε ότι η γυναίκα γι' αυτόν έχει δύο όψεις.
Η μία είναι η Ιουδίθ, η γυναίκα που πάνω στο σεξ σκοτώνει. <Η Ιουδίθ ήταν μια Εβραία της Παλαιάς Διαθήκης που παρέσυρε τον αντίπαλο Ασσύριο στρατηγό Ολοφέρνη στο κρεβάτι και εκεί τον αποκεφάλισε, περιφέροντας στη συνέχεια το γιγαντιαίο κομμένο κεφάλι εν είδει ευνουχισμένου φαλλού>. Η άλλη είναι η Λουκρητία, η γυναίκα που πάνω στο σεξ αυτοκτονεί. <Η Λουκρητία ήταν κατά τον Τίτο Λίβιο η Λατίνη γυναίκα του Ετρούσκου βασιλιά της Ρώμης Ταρκύνιου Κολλατίνου, η οποία όταν έπεσε θύμα βιασμού από τον Ετρούσκο συγγενή του βασιλιά Σέξτο Ταρκύνιο, υπό την απειλή συκοφαντίας για την αγνότητά της, αυτοκτόνησε καλώντας τον αδελφό της Ιούνιο Βρούτο και το Ρωμαικό λαό σε επανάσταση εναντίον των Ετρούσκων και εγκαινιάζοντας έτσι τη ρωμαική επέκταση>.
Το φοβερό, λοιπόν, με την ηρωίδα του Ang Lee είναι ότι
προειδοποίηση spoiler, αποκαλύπτονται στοιχεία της πλοκής
η Wang Jiazhi είναι Ιουδίθ και Λουκρητία, 2 σε 1 ! Είναι η επίδοξη Ιουδίθ που στην πορεία μετατρέπεται σε Λουκρητία! Με την πρόθεση της θυσίας του αρσενικού πάνω στο σεξ εισέρχεται σε ένα σαδομαζοχιστικό παιχνίδι εξουσίας με τον εραστή της, στο οποίο ο καθένας διεκδικεί τον ρόλο του εξουσιαστή διανομέα αλγολαγνικής από-λαυσης.
Πλην ο δωσίλογος ανακριτής είναι έμπειρος του σαδισμού! Και η άβγαλτη φοιτητριούλα επιβεβαιώνει τα χειρότερα ρατσιστικά στερεότυπα που θέλουν τις κινέζες "submissive" <δεν βρίσκω πετυχημένη ελληνική μετάφραση του όρου, το "υποτακτικές" είναι πολύ ασθενές, θα έλεγα "υποσταλτικές", όπως όταν λέμε "υποστολή σημαίας">. Κι έτσι η ταλαντούχος ηθοποιός Wang Jiazhi υποκρίνεται σε όλα εκτός από τους οργασμούς! Και παγιδεύεται ακριβώς τη στιγμή που ο "μοραλιστής" καθοδηγητής της νομίζει ότι έχει "παγιδεύσει" τον δωσίλογο. Η κινέζικη εκδοχή του "το μουνί σέρνει καράβι" θα ήταν "ο φαλλός εξαρθρώνει αντίσταση"! Η Κινεζούλα απολαμβάνει το μίσος της για τον εξουσιαστή, αντλεί αρρωστημένη αλγολαγνική ευχαρίστηση από το ότι έχει επίγνωση ότι ο κ. Yee την εξευτελίζει ως πόρνη του, του λέει επιπλέον και τα "παραδοσιακά" ασιατικά παλλακιδοτράγουδα στο εκλεπτυσμένο μπορντέλο του Ιάπωνα κατακτητή! Προβλέπει το "σπάσιμό" της, και τελικά όντως "σπάει", όταν ο κ. Yee της κάνει δώρο το διαμάντι, ύψιστη αποζημίωση-επισημοποίηση του ημισυναινετικού βιασμού της. Συναισθάνεται ότι έχει αυτοκτονήσει και πορεύεται ως πρόβατο επί σφαγήι προς την εκούσια θυσία της. <Πώς να σε σώσει ο Κινέζος ταξιτζής με ποδήλατο αντί γι αμάξι?>. Και το καλύτερο βέβαια, εκεί που πράγματι αποδεικνύεται το μεγαλείο του Lee και της κινέζικης νουβέλας, είναι ότι ο κ. Yee παραμένει το απόλυτο καθίκι ως το τέλος!<οι Αμερικάνοι/Χολυγουντιάνοι θα είχαν κάνει εδώ είτε κανένα happy ending είτε κανένα μελόδραμα, τρέμω στην ιδέα ότι μπορεί να γίνει κανένα "remake" της ταινίας σε χολιγουντιανά στούντιο>. Για λίγο μόνο βλέπουμε τον τρόμο στο βλέμμα του, τον βλέπουμε να τρέχει σαν το λαγό για να σώσει τη ζωούλα του και κάνει και πλονζόν στην ανοιγμένη πόρτα της λιμουζίνας. Αμέσως σπεύδει να αποκαταστήσει τον άψογο ρόλο του εξουσιαστή και να διατάξει την εκτέλεση όλων, συμπεριλαμβανομένης της σωτείρας του, όπως επιτάσσει όχι μόνο το έκτακτο κατοχικό "δίκαιο", αλλά και οι ανάγκες του σεξουαλικού του ρόλου. Και μόνο μετά την σφαγή της ερωμένης του θα δακρύσει στην ανάμνησή της. Όπως, μας λέει ο ελληνικός μύθος, ο Αχιλλέας που καρδιοχτύπησε για την Αμαζόνα Πενθεσίλεια την στιγμή που έμπηγε το δόρυ στο λαιμό της...
Αλλά και στην αρχή της ταινίας βλέπουμε τη συμφυία έρωτα και θανάτου. Η ομαδική δολοφονία του προδότη συμπίπτει με τον ομαδικό "βιασμό"/ξεπαρθένιασμα της Wang Jiazhi. Και τα δύο με βαθιές ρίζες σε αρχαίες συλλογικές πρακτικές. Αναφέρω ενδεικτικά ότι οι Σπαρτιάτες νέοι μυούνταν στον ανδρισμό με την ομαδική δολοφονία ενός <κακομοίρη> τυχαίου Είλωτα, ενώ αντίστοιχα οι μεσαιωνικές συμμορίες νέων στην δυτική Ευρώπη μυούνταν στον ανδρισμό με τον ομαδικό βιασμό μιας ανυπεράσπιστης παρθένας, που συχνά κατέληγε ως πόρνη <βλ. αναλύσεις του ιστορικού Γαγανάκη>. Και στην ταινία, όπως πολύ συχνά συμβαίνει με το πρώτο σεξ, ο πρώτος φόνος καταλήγει σε παρωδία. Είναι "πρωτάρηδες" τα παιδιά, ερασιτέχνες, η οργανωμένη Αντίσταση τους παρακολουθεί και τους ελέγχει, αλλά τους αφήνει και να γευθούν την χαρά του "παρθενικού" τους φόνου. Τον οποίο εκπληρώνουν τελετουργικά <αλλά και με εφηβική γελοιότητα> γυρίζοντας ένας ένας το μαχαίρι, όλοι εκτός από την "βιασμένη", η οποία αποχωρεί προοικονομώντας και την κατοπινή της προδοσία.
Ύστερα, βέβαια, από τέτοιο λιώσιμο του πληκτρολογίου μου παραμένει το ερώτημα: Γιατί όχι πάνω από 17 στα 20. Δεν είναι τόσο γιατί δεν είναι του αισθητικού-"αισθησιακού" γούστου μου τον ρόλο του σαδιστή να τον παίζει ο λεπτότροπος Tony Leung, <εξαιρετικός πάντως και εδώ, όπως και στις ταινίες του Kar Wai>, και στη softcore ερωμένη να πέφτει τρίχωμα στα μάγουλα σχεδόν σαν γένεια ή φαβορίτες <τις αξύριστες μασχάλες ντάξει, τις επιτάσσει η ιστορική ακρίβεια>. Κυρίως δεν είναι του γούστου μου ο ακραίος κινέζικος μαζοχισμός που θα με κάνει σε λίγο να λέω, "πω πω άλλη μια κινεζιά" κατά το "άλλη μια αμερικανιά".
Είδαμε στον "Ήρωα" του Γιμού μία σειρά από ακροβατικούς δολοφόνους να ρίχνουν άφθονα χαρακίρια και σεπούκου <ιαπωνικές οι λέξεις αλλά και κινέζικη η νοοτροπία>, όταν συνειδητοποιούν ότι "πήρανε τη ζωή τους λάθος" και ότι πρέπει να διαφυλαχθεί η παντοκρατορία του αυτοκράτορα. Είδαμε στα "Χρυσάνθεμα" τον σαδιστή πατέρα/αφέντη να ξεκληρίζει όλη την οικογένειά του από επίδοξους αλλά αναγκαστικά αποτυχημένους Οιδίποδες για να επιβεβαιώσει τα δικαιώματα ζωής και θανάτου επί της συζύγου του, που μένει, αν θυμάμαι καλά, μόνη ζωντανή.
Εδώ βλέπουμε κάτι ακόμη πιο ακραίο! Ο Kuang, ο "μαλακάκος", με μία φεουδαρχική σεξουαλική νοοτροπία αυτοεφαρμόζει ως βάσσαλος ένα "jus primae noctis", δηλαδή θεωρεί ότι πρέπει η ερωμένη του να περάσει πρώτα από το κρεβάτι του εξουσιαστή φεουδάρχη πατέρα, ωστέ μετά να μπορεί να την επιθυμήσει αυτός ως μητέρα/δέσποινα. Και τελικά παίρνει αυτό που του αξίζει για την αναβλητικότητά του. <Ακόμη και στην πρόβα της "πρώτης νύχτας", τρία χρόνια πριν, είχε βάλει τον μπουρδελιάρη φίλο του να αναλάβει το "ιερό" καθήκον, για να παραμείνει άμωμη η επίφαση της ανιδιοτέλειάς του, άλλη μια εύστοχη λεπτομέρεια της ταινίας>.
Ικανοποιεί τις αισθητικές απαιτήσεις μου η ταινία, αλλά όχι το αισθαντικό και αισθησιακό μου γούστο..
"H δουλειά σηκώνει τσιγάρο!.."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου